UYGARLIKLARIN ORTAYA ÇIKIŞI
MEDENİYETLERİN DOĞUŞU
Toplumlar arası ortak değerler düzeyine yükselmiş olan anlayış, davranış ve yaşama araçlarının tamamına medeniyet adı verilir.
Yeryüzünde coğrafi şartlara bağlı olarak ırk, din, dil, yaşam tarzı, bakımından birbirinden farklı medeniyetler doğmuş ve gelişmiştir.
Medeniyetlerin ortaya çıkmasında;
· Buzul devirlerin sona ermesi
· İklim koşullarının düzelmesi
· Ateşin bulunması
· Verimli tarım alanları
· Yerleşik hayata geçiş
· Önemli su kaynakları
· Farklı toplumları etkisi
· Yer şekilleri
· Korunaklı limanlar gibi etmenler etkili olmuştur.
İlk medeniyetler;
1. Kuzey Afrika’da (Mısır)
2. Anadolu Yarımadasında (Akdeniz Uygarlıkları)
3. Asya Kıtasında (Hindistan, Çin, Mezopotamya)
4. Orta Amerika’da (Aztek, Maya)
5. Güney Amerika’da (İnka)kurulmuştur.
Bu uygarlıklar verimli tarım alanlarının ortasında ulaşım bakımından elverişli pazar yerleri olarak ortaya çıkmışlardır. Birçoğunun kurulumunda temel geçim kaynağı tarımsal faaliyetler olduğu için önemli su kaynaklarının(akarsular) etkisi vardır.
Bu akarsular;
Asya kıtasında İndus, Ganj, Brahmaputra, Gökırmak, Sarıırmak, Mekong, Asi, Büyük Menderes, Küçük Menderes, Bakırçay, Gediz, Fırat ve Dicle nehirleridir.Afrika kıtasında Nil Nehridir.
HİNT UYGARLIĞI
1. Bugünkü Pakistan, Hindistan ve Bangladeş ülkelerinin toprakları üzerinde kurulmuştur.
2. İndus, Ganj ve Brahmaputra nehirleri uygarlığın kurulumunda etkilidir.
3. Elverişli iklim şartlarının bulunduğu bölgelerinde Entansif tarım teknikleri uygulamışlardır.
4. Sık sık farklı toplumların istilasına uğramışlardır.
5. Hindistan'ın en eski geçmişinde Avrupa'dan göç ettiği söylenen Arilerin izleri görülür.
6. Verimli topraklara sahip olması tarih boyunca istilalara uğramasına neden olmuştur. Değişik
kavimlerin gelip yerleşmesi de etnik yapının zenginleşmesinin önemli bir nedenidir .
7. Koyu bir sınıf ayrımını içeren Kast Sistemi, Hindistan'ın günümüze kadar
sağlam bir birlikkuramamasına yol açmıştır. Farklı milletlerin istilasına
uğraması ve "Kast Örgütü" nedeniyle Hintlilerbir millet olma şuuruna
erişmemişlerdir.
8. Kast Sistemi halkın mesleklerine göre sınıflanması ve kesinlikle bir sınıftan
diğer sınıfa şeklinde belirlenmiştir. Buna göre;Brahmanlar: Din adamları ,
Kşatriyalar: Asiller ve askerler ,Vaysiyalar: Sanatkarlar ve tüccarlar ,
Südralar; Kôylüler ve işçiler Ayrıca Kastın dışında kalan "Paryalar,(köleler)”
vardı.Paryalar ise bu sistem de tamamiyle sahipsiz insan gruplarıdır.
9. 12. Devletin başında Raca denilen yöneticiler bulunurdu.
10.Türk, Çin, Moğol Medeniyetlerinden etkilenmişlerdir.
ÇİN UYGARLIĞI
1. Sarı Irmak (Hoang Ho) ve Gök ırmak (Yangçe) çevresinde kurulmuşlardır.
2.Güneybatısı ormanlık yüksek dağlarla, Kuzeybatısı da bozkırlar ve çöllerle sınırlı
olan Çin de dışakapalı ve özgün bir medeniyetin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
3.Tıp, matematik ve astronomi alanında da ileri gitmişlerdir.
4.Çinliler kendilerine özgü bir yazı kullanmışlar, barut, pusula, kağıt, matbaa
ve mürekkebi icatederek dünya medeniyetinin gelişmesine katkıda
bulunmuşlardır.
5. Porselen yapımı, ipekli dokumacılıkta ileri gitmişlerdir.
6. Çin’de Lao-Çe ve Konfiçyüs adlı filozofların dini ilkeleri yayılmış, sonraki
dönemlerde ÇinlileBudizm’i benimsemişlerdir.
7. İpek böceğinden ipek elde ederek Çin’den Avrupa’ya kadar uzanan İpek
Yolu’nun kurulmasını ve ticaretin yaygınlaşmasını sağlamışlardır.
8. Lao Tse taoculuk felsefesini kurdu.
9. Askeri teşkilatlanmalarda Hunlardan örnek aldılar. Hun saldırılarına karşı Çin
Seddin'i yaptılar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder