4 Nisan 2011 Pazartesi

Alaska





Alaska Eyâleti eyaletinin ABD içindeki yeri
Alaska, ABD'nin yüz ölçümü en büyük, nüfus yoğunluğu en az olan eyâletidir. Rusya'dan 30 Mart 1867 de $7,2 milyon dolar karşılığında satın alınarak ABD'ye katılmıştır. (Bugünün parasıyla $113 milyon dolardır) Oldukça soğuk bir iklime sahiptir.
Alaska'da yaşayan Na-Dene dilli Kızılderililerinin, günümüzden 15-40 bin yıl önce Bering Kara Köprüsü'nün geçerek Amerika kıtasına yerleşen ilk göçmenlerin soyundan geldiği sanılır. Na-Dene dilleri ile Sibirya'daki Yenisey dilleriarasındaki akrabalık ilişkileri 2008 yılında Edward Vajda başta olmak üzere dilbilimcilerce ortaya konmuştur. Bu, iki kıta arasında akrabalığın ilk kez dil verileriyle ortaya konmasıdır. Eskimolar ve Aleutlar ise, bir olasılıkla, Alaska'ya 3-8 bin yıl önce gelen, daha yerleşik Kuzey Kutbu halklarının torunlarıdır.
Alaska'daki ilk Avrupalılar, Kodiak Adası'nda bulunan Three Saints (Üç Azizler) Koyu'na 1784'te yerleşen Rus kürk tacirleriydi. Rusların etkisini bugün bile Kodiak'ın yerli halkı olan Supiklerde görmek mümkündür. Bölge, 1799'dan 1867'ye değin bir Rus-Amerikan şirketi tarafından yönetildi. ABD dışişleri bakanı William H. Seward, bölgenin ABD'ye satılmasını onaylayan belgeyi 1867'de imzaladı. Önemli altın kaynaklarının keşfi 1880'lerde ve 1890'larda çok sayıda Amerikalının Alaska'ya yerleşmesine neden oldu ve ABD Kongresi 1912'de Alaska Toprakları'nı kurdu. II. Dünya Savaşı sırasında Japonların bölgedeki etkinliği Alaska'da savunma tesisleri kurulmasını zorunlu kıldı. Alaska 3 Ocak 1959'da 49. eyâlet olarak ABD'ye katıldı. 1968'de Kuzey Kutbu kıyı ovasında petrol ve doğal gaz yatakları bulunmasıyla daha da gelişti.
Alaska dört coğrafî bölgeye ayrılabilir. Bunlar:
  • Güneyde Büyük Okyanus dağ sistemi bölgesi,
  • Ortadaki ovalar ve yaylalar bölgesi,
  • Kuzeyde Brooks dağları bölgesi (Kayalık dağların kuzey uzantısı) ve
  • Kuzey uçta kıyı ovası.
Tundra iklimine sahiptir. Çam bitki örtüsüyle kaplıdır. Çok soğuk ve katı bir havası vardır. Alaska Yarımadası ile Aleutian ve Hoonah pribilof adalarını da kapsayan Western region sisli ve rüzgarlıdır; baliana buzlanması ancak deniz ve doğal kuş yaşamı acısından büyük bir zenginliğe sahiptir.Kanada Yukon sınırından, Bering Denizi'ne kadar uzanan Brooks Range'in güneyindeki İnterior'in iklimi daha kurudur; yazları sıcak, kışları soğuk. Yukarıda Kotzebue'den, batıda Barrow çevresindeki Seward Yarımadası'nda Prudhoe Körfezi'ndeki Kuzey Slope'a kadar uzanan Kuzey Kutbu ise donmuş topraklarıyla insanın içini titreten bir kutup manzarasına sahiptir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder